آشنايي با هيپ هاپ و جايگاه آن در ايران
هيپ هاپ :
هيپ هاپ در واقع مربوط ميشود به اوايل دهه 1970 ميلادي که توسط سياه پوستان محله ي ” برانکس ” واقع در شهر نيويورک ابداع شد. دليل اصلي بوجود آمدن فرهنگ هيپ هاپ در جامعه ي سياه پوستان آمريکا که آفريقايي تباراني بودند که در گذشته براي بردگي به قاره آمريکا آورده شده بودند بيشتر بخاطر خشونت و ظلم و مسائل تبعيض نژادي بود که از طرف دولت آمريکا در آن زمان بر آنان رواج داشت. البته هنوز هم نمونه هايي از اين خشونت بر عليه سياه پوستان را در آمريکا شاهد هستيم.
هيپ هاپ را نوعي سبک موسيقي نيز قلمداد ميکنند و به آن موسيقي رپ نيز گفته ميشود. در واقع موسيقي هيپ هاپ از داخل فرهنگ هيپ هاپ سرچشمه ميگيرد. موسيقي هيپ هاپ يا رپ تا قبل از دهه 1980 ميلادي تنها در ايالات متحده رواج داشت و سپس به مرور زمان وارد قاره هاي مختلفي از جمله اروپا، آسيا و غيره گرديد و با فرهنگ کشور هاي مختلف آميخته شد و به دليل محبوبيت موسيقي در آن دوران باعث معروفيت فرهنگ هيپ هاپ نيز شد. اولين کشورهايي که بعد از آمريکا، فرهنگ و موسيقي هيپ هاپ در آن ها وارد شد و رواج پيدا کرد ميتوان به کشور فيليپين در قاره آسيا و کشور فرانسه در قاره ي اروپا اشاره کرد. دليل اصلي جهاني شدن فرهنگ هيپ هاپ در بسياري از نقاط جهان اين است که هيپ هاپ از درون يک جامعه ي اعتراضي شکل گرفت و از آنجايي که در تمام جوامع، اعتراض جزء جدايي ناپذيري از آن جامعه است و مهمتر از آن به دليل وجود عناصر متفاوت در هيپ هاپ است که با رشد تکنولوژي نيز پيش ميروند و هيچ گاه کهنه نميشوند و اين ها همه در کنار هم باعث جهاني شدن اين فرهنگ شد
ميتوان هيپ هاپ را اينگونه نيز تعريف کرد که هيپ هاپ يک جنبش فرهنگي است که موسيقي بخش جدايي ناپذيري از آن است. موسيقيِ رپ يک جريان فرهنگي و اجتماعي است که به مرور زمان شکل گرفته و خود را با تکنولوژي روز دنيا وفق داده که نشان از پتانسيل بالاي اين فرهنگ است. به طور خلاصه بايد گفت موسيقي رپ آرزوها و خشم‌هاي يک نسل را بيان ميکند و جنبه ي اعتراضي دارد ولي اين اعتراض به معني توهين در هيپ هاپ نيست؛ چنانچه بسياري مفهوم فرهنگ اعتراضي را هنوز درک نکرده و هرنوع توهيني را در اين فرهنگ چه گفتاري چه تصويري به منزله ي اعتراض در نظر ميگيرند که اشتباه است
هيپ هاپ را ميتوان به چهار عنصر يا اِلمان زير تقسيم بندي کرد :
دو عنصر اصلي:
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
1- دي جِي اينگ ( مخفف عبارت ديسک جوکي است که شامل ترکيب صداها و اسکرچ ميباشد)
2- اِم سي اينگ (همان رپ خواني است که به آن ” رئيس تشريفات ” نيز گفته ميشود)
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
دو عنصر فرعي:
1- بِرِک دَنسينگ (نوعي ورزش است شامل ترکيبي از حرکات آکروباتيک با نوعي رقص شکسته)
2- گرافيتي ( به نقاشي و ايجاد طرح روي ديوار و اجسام مختلف گفته ميشود.
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
موسيقي هيپ هاپ در دنيا را از نظر بازه ي زماني از زمان پيدايش تا به اکنون ميتوان به دوره هاي زير تقسيم کرد:
1- دوره ي مکتب قديم (1970 تا 1985)
2- دوره ي عصر طلائي (1985 تا 1993)
3- دوره ي عصر جديد (1993 تا به اکنون)
مواردي که در بالا گفته شد توضيح کلي بود در مورد فرهنگ غنيِ هيپ هاپ تا مخاطب با محتواي کلي آن آشنا شود. حال به توضيح در مورد هيپ هاپ و جايگاه آن در ايران ميپردازيم .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
هيپ هاپ در ايران :
هيپ هاپ در اوايل دهه 1370 شمسي با عنصر ” برک دنس ” (در ادامه گسترده تر به اين عنصر ميپردازيم) وارد ايران شد و شروع به رشد کرد و به مرور ديگر عناصر هيپ هاپ نيز در ايران شکل گرفتند همانند “اِم سي اينگ ” و ” گرافيتي “. هيپ هاپ به دليل محدوديت هاي اجتماعي و سياسي و فرهنگي که حاکم در ايران بود شکل گرفت و رشد کرد. ميتوان اينگونه به موضوع پرداخت، کساني که در فرهنگ هيپ هاپ از ابتدا بوده اند بيشتر متولدين دهه 1360 شمسي هستند که در ابتدا برک دنس را دنبال ميکردند سپس به عناصر ديگر هيپ هاپ به مرور زمان کشيده شدند. يکي ديگر از عناصر هيپ هاپ که بيشترين طرفدار را در ايران از زمان پيدايشش تا به اکنون را داشته و جذب کرده عنصر ” اِم سي اينگ ” يا همان “رپ خواني ” است که به موازات برک دنس در ايران رشد کرد و اکنون جايگاه بسيار خوبي در ايران و در بين جوانان دارد. هرچند سرآغاز شروع رپ در اران هنوز به طور دقيق معلوم نيست ولي ميتوان شروع و پيشرفت رپ فارسي در ايران را از همان اوايل دهه 1380 شمسي دانست.
همانطور که هيپ هاپ از قشر ظلم ديده در دنيا برخواسته است در ايران نيز اين قضيه کاملاً مشابه است و هپ هاپ از جوانان سطح متوسط و معترض جامعه که هميشه به دنبال آزادي و بيان مشکلاتشان بودند برخواسته است. در ابتداي پيدايش رپ در ايران موضوعات آهنگهاي رپ بيشتر کل کل و مسائل جنسي و ترويج بي بند و باري بود و بسيار از کلمات رکيک در آهنگهاي رپ استفاده ميشد که به تقليد از آهنگهاي غربي بود و کمتر به مسائلي مانند مشکلات جامعه و مردم پرداخته ميشد که هدف اصلي اين سبک موسيقي اعتراضي است. که همين امر سبب شد تا سبک رپ و کلمه ي رپ در ايران بد جا بيفتد و نگاه عموم و حکومت به اين سبک موسيقي به عنوان يک سبک بي محتوا و پوچ باشد. البته اکنون که بنده ي حقير اين مقاله را به نگاره در مياورم انتشار آلبوم هايي کاملاً ارزشمند و کلام محور و حرفه اي و تک آهنگ هايي مشابه و ظهور ضربآهنگ سازان خوب و قابل موجب شده که فرهنگ هيپ هاپ به واسطه ي موسيقي رپ جايگاه خود را بدست بياورد و ذهن مردم و همگان نسبت به اين سبک موسيقي مقداري عوض شود. هرچند هنوز تعداد کمي از همين مردم عادي وشنونده ها از هيپ هاپ و درون مايه ي آن ميدانند و صرفاً شنونده هاي عادي هستند که به صورت سطحي کارها را دنبال ميکنند. هدف اين مقاله نيز همين است که با بياني ساده و به دور از اصطلاحات سنگين، اين فرهنگ را با جزئيات آن به شنونده ها و دنبال کنندگان عاديِ اين فرهنگ بشناساند.
مقوله ي ديگري که در اين مقاله بايد از آن ياد کرد کساني هستند که به دنبال گسترش موسيقي رپ از آن سوء استفاده کردند و سبک 6&8 را با نام سبک رپ و موسيقي هيپ هاپ پخش کردند که به اين افراد به اصطلاح ” خالتور ” يا ” خالطور ” گفته ميشود. در لغت نامه ي دهخدا معني خالتور اينگونه نوشته شده است:
)>به موزيسين هايي که در مجالس عروسي و طرب با آهنگهاي خود به اصطلاح مجلس گرم کرده و در برابر آن پول دريافت ميکنند<(
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
هماينطور که مشخص است اينگونه افراد هم اکنون نيز وجود دارند و منظور کساني است که درون مايه ي شعرهايشان معني خاصي ندارد و اغلب اوقات نيز با موسيقي ضرب 6&8 همراه است. هدف اين افراد از اينگونه آهنگها جلب توجه و ترويج بي بند و باري است ولي جزو فرهنگ هيپ هاپ به حساب نميآيند و موسيقي آنها هم رپ نيست. اين افراد در زمان هاي اوج معروفيت سبک رپ در ايران (1385)، موسيقي خود را به اسم رپ جا زدند تا بتوانند از اين نردبان نهايت استفاده را ببرند و سبک خود که همان 6&8 است را معروف سازند که البته اين کارشان عواقب بدي را براي موسيقي رپ و فرهنگ هيپ هاپ نيز در ايران بدنبال داشت به طوري که در اذهان چنان جا افتاده بود که موسيقي رپ همان موسيقي 6&8است که بعد ها با افزايش سطح اطلاعات شنوندگان و ظهور مقاله نويسان خوب در اين زمينه و مشخص کردن مرزبندي ها و درخشش رپ خوان هاي خوب و منتشر شدن کارهاي مفهومي و حرفه اي در زمينه ي رپ، اين ذهنيت کم رنگ شد.
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
در ايران موسيقي رپ و به دنبال آن فرهنگ هيپ هاپ که جدا از هم نيستند بعد از فراز و نشيب هايي که داشته اند متاسفانه هنوز هم از ديدگاه مردم و حکومت نوعي موسيقي مبتذل و شيطان پرستانه تلقي ميشود که تفکر اشتباهي است. چه بسا با کمي تحقيق و گوش کردن به آهنگهاي بعضي از رپ خوان هاي خوب کشورمان ميتوانيم به اين قضيه پي ببريم که آنها خدا پرست و بسياري از آنها هم مسلمان و هم معتقد به دين اسلام نيز هستند و اين مغاير با ذهنيتي است حکومت و بعضي ها از رپ خوان هاي کشور دارند.همچنين موضوع بسياري از اين آهنگهاي رپ نيز مدح خداوند و ائمه است و نميتوان به اين اشخاص که از خداوند و ائمه معصوم ميخوانند لقب شيطان پرست را داد. جا دارد بعد از خواندن اين مطالب، بينش و نگرش اين افراد نسبت به هيپ هاپ و موسيقي رپ عوض بشود.
در ادامه ي مقاله چهار عنصر هيپ هاپ را به طور کلي و جداگانه توضيح ميدهم و در توضيحات هر عنصر، در مورد جايگاه آن عناصر در ايران نيز صحبت ميکنم .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Break Dancing frown بِرِک دَنسينگ :
برک دنس که به آن رقص شکسته نيز گفته ميشود جزو عناصر اصلي هيپ هاپ به حساب مي آيد. اين رقص شامل دو قسمت که يکي انجام حرکات قدرتي و نمايشي و آکروباتيک در کنار هم است و بعلاوه نوعي رقص مخصوص به خود نيز ميباشد
شايد در نگاه اول اين نوع رقص که در اکثر نقاط جهان به عنوان نوعي ورزش نيز شناخته ميشود داراي حرکات بسيار ساده اي باشد اما مدت زيادي زمان ميبرد تا شخص بتواند اين حرکات را با استفاده از نبوغ خود به مرحله ي نهايي برساند و آن چيزي را به شما نمايش دهد که شما ميبينيد. در اين ورزش يا رقص، در هم آميختن حرکات نمايشي با هم و همينطور ترکيب اين حرکات با نوعي رقص انجام ميپذيرد که نيازمند مهارت بالا و همينطور نبوغ شخص است
ورود هيپ هاپ در ايران در ابتدا با همين عنصر صورت پذيرفت و برک دنس در اوايل دهه ي 1360 به ايران راه پيدا کرد و کم کم در دهه ي 1380 جايگاه خود را در ايران پيدا کرد به گونه اي که تشکيل اولين اتحاديه اين ورزش به طور قانوني در ايران در همين دهه صورت گرفت. هم اکنون هم مسابقات اين ورزش يا رقص در ايران به صورت کاملاً قانوني برگذار ميشود و هر ساله نيز بر قهرمانان و علاقه مندان اين رشته ورزشي افزوده ميشود. البته بايد قبول کرد که قانوني شدن اين ورزش در ايران به محبوبيت و جذب هرچه بيشتر علاقه مندان به اين ورزش بسيار موثر بوده و ميتوان ادعا کرد که هم اکنون تنها عنصري که در ايران به صورت کاملاً قانوني فعاليت ميکند ” بِرِک دنسينگ ” است
از جمله شهرهايي در ايران که در اين ورزش از جايگاه مناسب و قوي برخوردار هستند ميتوان به تهران، شيراز، گيلان و ...غيره نام برد .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Graffiti (گرافيتي) :
واژه ي گرافيتي به معناي امروزي به نوعي نقاشي و تصوير سازي خياباني نسبت داده مي شود که هويتي خاص دارد
اين نوع نقاشي ميانه اي با موزه ها، جشنواره ها و حتي مراکز آکادميک ندارد. هنرمندانِ اين شيوه ي هنري معمولا به طور خودجوش و پنهاني فعاليت مي کنند آنها اثر خود را با نام مستعار امضا مي کنند و در اغلب موارد هويتشان همانند يک راز پوشيده مي ماند
هنرمند گرافيتي گرچه ساعت هاي کم رفت و آمد را براي اجراي اثر خود بر ديوارهاي شهر انتخاب مي کند اما به هر صورت فرصت اندک است و از اين رو بايد شيوه اي را براي نقاشي انتخاب کند که داراي سرعت عمل بالا باشد
گرافيتي در اوايل دهه ي 1960 در آمريکا براي اهداف سياسي و همچنين توسط گروه هاي تبه کار محله ها براي علامت گذاري قلمروي خود مورد استفاده قرا ميگرفت. گرافيتي همچنين به عنوان يک نماد بصري از موسيقي رپ نيز قلمداد ميشود
بنا بر ” آمرکن هريتيج ديکشنري ” لغت گرافيتي از واژه ي ” گرافيو ” مشتق شده است که به معني اثر گذاري سريع است و ممکن است اصل اين واژه به ” گرافاير (نوشتن با قلم فلزي) ” در لاتين عاميانه باز گردد
اينکار تقريبا در همه جاي دنيا با منع قانوني مواجه است ولي در بعضي مواقع خود دولت با گرافيتي کاران وارد معامله ميشود براي بعضي پروژه هاي زيبا سازي تحت نظر خود دولت …
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
DJing (Disk Jockeying) (دي-جِي اينگ ) :
يک دستگاه دي-جي از دو صفحه گردان تشکيل شده است و همچنين به دستگاه دي-جي يک بلندگو و يک تقويت کننده و ساير وسائل مربوط به موسيقي نيز وصل ميشود.
به شخصي دي-جي ميگويند که از دو صفحه گردان به صورت همزمان استفاده ميکند و کار يک دي-جي در واقع پخش کردن چندين آهنگ پشت سر هم است به گونه اي که قطعات موسيقي را طوري پشت سر هم پخش کند که شنونده متوجه عوض شدن آنها نشود و همچنين يکي ديگر از کارهاي يک دي-جي ايجاد اسکرچ يا به قولي خراشيدن روي آهنگ است
البته بايد در نظر داشت که يک دي-جي کارش با يک توليد کننده در موسيقي متفاوت است
نوعي ديگر از دي-جي ها بعد از درخشش عنصر ” دي-جي اينگ ” پديدار شدند که به ” ميکس تِيپ دي-جي ها ” معروف بودند و کار آنها درست کردن آهنگهايي از خوانندگان مختلف و گاهاً با ريتم هايي متفاوت بود.
در اوايل سال هاي هيپ هاپ، دي-جي ها براي خودشان ستارگان بي چون و چرايي بودند اما در سال 1978 ميلادي با درخشش قدرتمند عنصر ” اِم سي اينگ ” و رپ کن ها در هيپ هاپ اين جايگاه کمرنگ تر شد .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Mcing (اِم سي اينگ) :
اِم سي اينگ يا همان رپ خواندن که در اصطلاح عاميانه به آن ” رپ کردن ” نيز گفته ميشود يکي از عنصر هاي مهم هيپ هاپ به شمار ميرود و جايگاه مهمي نيز در پيشرفت و جهاني شدن فرهنگ هيپ هاپ داشته و دارد. در واقع رپ خواندن شامل استفاده از لفظي قوي در بيان کلمات پشت سر هم و رعايت تکنيک هاي موسيقي رپ بهمراه ريتم يک ساز است و معمولا از زبان محاوره و کوچه خياباني در آن استفاده ميشود.
اِم سي اينگ در واقع خود به قسمت هايي از جمله: محتوا، فِلو، وزن وغيره تقسيم ميشود
رپ کردن يا رپ خواندن نياز به تکنيک هاي متفاوتي دارد که يک رپ خوان خوب بايد همه ي تکنيک ها را در خود داشته باشد تا بتواند بر مخاطب تاثير بگذارد. صرفاً ممکن است کسي در فرهنگ هيپ هاپ باشد و يک يا چند عنصر را دنبال کند ولي فاقد تکنيک هاي رپ خواني باشد
در موسيقي رپ از تکنيک هاي متفاوتي استفاده ميشود که به مهمترين آنها اشاره ميکنيم:
1- قافيه بندي (قسمت تکرار شونده از کلمه هايي است که در شعر تکرار ميشوند به شرطي که کُل کلمه تکرار نشود)
2- تجانس آوايي (آغاز چند کلمه پشت سر هم با يک حرف که از نظر صوت يکي باشند)
3- همگوني مصوّت ها (آنجا که بين مصوّتها و نه بين صامتهايِ دنبالِ آنها تشابهي از حيث صوت وجود دارد)
اشعار رپ داراي موضوعاتي از قبيل: عشقي – ضد عشقي – شاخ بازي (کل کل) و اجتماعي هستند و گاهاً ترکيبي از اين موضوعات هستند که در قالب شعرها گنجانده ميشوند و درون مايه ي آهنگ ها را تشکيل ميدهند . …
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
خسته نباشي!
با “انتقاد مفيد” نکته هاي منفي رو بگيد ، واقعا نظر خودتون رو اعلام کنيد.
هيپ هاپ :
هيپ هاپ در واقع مربوط ميشود به اوايل دهه 1970 ميلادي که توسط سياه پوستان محله ي ” برانکس ” واقع در شهر نيويورک ابداع شد. دليل اصلي بوجود آمدن فرهنگ هيپ هاپ در جامعه ي سياه پوستان آمريکا که آفريقايي تباراني بودند که در گذشته براي بردگي به قاره آمريکا آورده شده بودند بيشتر بخاطر خشونت و ظلم و مسائل تبعيض نژادي بود که از طرف دولت آمريکا در آن زمان بر آنان رواج داشت. البته هنوز هم نمونه هايي از اين خشونت بر عليه سياه پوستان را در آمريکا شاهد هستيم.
هيپ هاپ را نوعي سبک موسيقي نيز قلمداد ميکنند و به آن موسيقي رپ نيز گفته ميشود. در واقع موسيقي هيپ هاپ از داخل فرهنگ هيپ هاپ سرچشمه ميگيرد. موسيقي هيپ هاپ يا رپ تا قبل از دهه 1980 ميلادي تنها در ايالات متحده رواج داشت و سپس به مرور زمان وارد قاره هاي مختلفي از جمله اروپا، آسيا و غيره گرديد و با فرهنگ کشور هاي مختلف آميخته شد و به دليل محبوبيت موسيقي در آن دوران باعث معروفيت فرهنگ هيپ هاپ نيز شد. اولين کشورهايي که بعد از آمريکا، فرهنگ و موسيقي هيپ هاپ در آن ها وارد شد و رواج پيدا کرد ميتوان به کشور فيليپين در قاره آسيا و کشور فرانسه در قاره ي اروپا اشاره کرد. دليل اصلي جهاني شدن فرهنگ هيپ هاپ در بسياري از نقاط جهان اين است که هيپ هاپ از درون يک جامعه ي اعتراضي شکل گرفت و از آنجايي که در تمام جوامع، اعتراض جزء جدايي ناپذيري از آن جامعه است و مهمتر از آن به دليل وجود عناصر متفاوت در هيپ هاپ است که با رشد تکنولوژي نيز پيش ميروند و هيچ گاه کهنه نميشوند و اين ها همه در کنار هم باعث جهاني شدن اين فرهنگ شد
ميتوان هيپ هاپ را اينگونه نيز تعريف کرد که هيپ هاپ يک جنبش فرهنگي است که موسيقي بخش جدايي ناپذيري از آن است. موسيقيِ رپ يک جريان فرهنگي و اجتماعي است که به مرور زمان شکل گرفته و خود را با تکنولوژي روز دنيا وفق داده که نشان از پتانسيل بالاي اين فرهنگ است. به طور خلاصه بايد گفت موسيقي رپ آرزوها و خشم‌هاي يک نسل را بيان ميکند و جنبه ي اعتراضي دارد ولي اين اعتراض به معني توهين در هيپ هاپ نيست؛ چنانچه بسياري مفهوم فرهنگ اعتراضي را هنوز درک نکرده و هرنوع توهيني را در اين فرهنگ چه گفتاري چه تصويري به منزله ي اعتراض در نظر ميگيرند که اشتباه است
هيپ هاپ را ميتوان به چهار عنصر يا اِلمان زير تقسيم بندي کرد :
دو عنصر اصلي:
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
1- دي جِي اينگ ( مخفف عبارت ديسک جوکي است که شامل ترکيب صداها و اسکرچ ميباشد)
2- اِم سي اينگ (همان رپ خواني است که به آن ” رئيس تشريفات ” نيز گفته ميشود)
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
دو عنصر فرعي:
1- بِرِک دَنسينگ (نوعي ورزش است شامل ترکيبي از حرکات آکروباتيک با نوعي رقص شکسته)
2- گرافيتي ( به نقاشي و ايجاد طرح روي ديوار و اجسام مختلف گفته ميشود.
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
موسيقي هيپ هاپ در دنيا را از نظر بازه ي زماني از زمان پيدايش تا به اکنون ميتوان به دوره هاي زير تقسيم کرد:
1- دوره ي مکتب قديم (1970 تا 1985)
2- دوره ي عصر طلائي (1985 تا 1993)
3- دوره ي عصر جديد (1993 تا به اکنون)
مواردي که در بالا گفته شد توضيح کلي بود در مورد فرهنگ غنيِ هيپ هاپ تا مخاطب با محتواي کلي آن آشنا شود. حال به توضيح در مورد هيپ هاپ و جايگاه آن در ايران ميپردازيم .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
هيپ هاپ در ايران :
هيپ هاپ در اوايل دهه 1370 شمسي با عنصر ” برک دنس ” (در ادامه گسترده تر به اين عنصر ميپردازيم) وارد ايران شد و شروع به رشد کرد و به مرور ديگر عناصر هيپ هاپ نيز در ايران شکل گرفتند همانند “اِم سي اينگ ” و ” گرافيتي “. هيپ هاپ به دليل محدوديت هاي اجتماعي و سياسي و فرهنگي که حاکم در ايران بود شکل گرفت و رشد کرد. ميتوان اينگونه به موضوع پرداخت، کساني که در فرهنگ هيپ هاپ از ابتدا بوده اند بيشتر متولدين دهه 1360 شمسي هستند که در ابتدا برک دنس را دنبال ميکردند سپس به عناصر ديگر هيپ هاپ به مرور زمان کشيده شدند. يکي ديگر از عناصر هيپ هاپ که بيشترين طرفدار را در ايران از زمان پيدايشش تا به اکنون را داشته و جذب کرده عنصر ” اِم سي اينگ ” يا همان “رپ خواني ” است که به موازات برک دنس در ايران رشد کرد و اکنون جايگاه بسيار خوبي در ايران و در بين جوانان دارد. هرچند سرآغاز شروع رپ در اران هنوز به طور دقيق معلوم نيست ولي ميتوان شروع و پيشرفت رپ فارسي در ايران را از همان اوايل دهه 1380 شمسي دانست.
همانطور که هيپ هاپ از قشر ظلم ديده در دنيا برخواسته است در ايران نيز اين قضيه کاملاً مشابه است و هپ هاپ از جوانان سطح متوسط و معترض جامعه که هميشه به دنبال آزادي و بيان مشکلاتشان بودند برخواسته است. در ابتداي پيدايش رپ در ايران موضوعات آهنگهاي رپ بيشتر کل کل و مسائل جنسي و ترويج بي بند و باري بود و بسيار از کلمات رکيک در آهنگهاي رپ استفاده ميشد که به تقليد از آهنگهاي غربي بود و کمتر به مسائلي مانند مشکلات جامعه و مردم پرداخته ميشد که هدف اصلي اين سبک موسيقي اعتراضي است. که همين امر سبب شد تا سبک رپ و کلمه ي رپ در ايران بد جا بيفتد و نگاه عموم و حکومت به اين سبک موسيقي به عنوان يک سبک بي محتوا و پوچ باشد. البته اکنون که بنده ي حقير اين مقاله را به نگاره در مياورم انتشار آلبوم هايي کاملاً ارزشمند و کلام محور و حرفه اي و تک آهنگ هايي مشابه و ظهور ضربآهنگ سازان خوب و قابل موجب شده که فرهنگ هيپ هاپ به واسطه ي موسيقي رپ جايگاه خود را بدست بياورد و ذهن مردم و همگان نسبت به اين سبک موسيقي مقداري عوض شود. هرچند هنوز تعداد کمي از همين مردم عادي وشنونده ها از هيپ هاپ و درون مايه ي آن ميدانند و صرفاً شنونده هاي عادي هستند که به صورت سطحي کارها را دنبال ميکنند. هدف اين مقاله نيز همين است که با بياني ساده و به دور از اصطلاحات سنگين، اين فرهنگ را با جزئيات آن به شنونده ها و دنبال کنندگان عاديِ اين فرهنگ بشناساند.
مقوله ي ديگري که در اين مقاله بايد از آن ياد کرد کساني هستند که به دنبال گسترش موسيقي رپ از آن سوء استفاده کردند و سبک 6&8 را با نام سبک رپ و موسيقي هيپ هاپ پخش کردند که به اين افراد به اصطلاح ” خالتور ” يا ” خالطور ” گفته ميشود. در لغت نامه ي دهخدا معني خالتور اينگونه نوشته شده است:
)>به موزيسين هايي که در مجالس عروسي و طرب با آهنگهاي خود به اصطلاح مجلس گرم کرده و در برابر آن پول دريافت ميکنند<(
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
هماينطور که مشخص است اينگونه افراد هم اکنون نيز وجود دارند و منظور کساني است که درون مايه ي شعرهايشان معني خاصي ندارد و اغلب اوقات نيز با موسيقي ضرب 6&8 همراه است. هدف اين افراد از اينگونه آهنگها جلب توجه و ترويج بي بند و باري است ولي جزو فرهنگ هيپ هاپ به حساب نميآيند و موسيقي آنها هم رپ نيست. اين افراد در زمان هاي اوج معروفيت سبک رپ در ايران (1385)، موسيقي خود را به اسم رپ جا زدند تا بتوانند از اين نردبان نهايت استفاده را ببرند و سبک خود که همان 6&8 است را معروف سازند که البته اين کارشان عواقب بدي را براي موسيقي رپ و فرهنگ هيپ هاپ نيز در ايران بدنبال داشت به طوري که در اذهان چنان جا افتاده بود که موسيقي رپ همان موسيقي 6&8است که بعد ها با افزايش سطح اطلاعات شنوندگان و ظهور مقاله نويسان خوب در اين زمينه و مشخص کردن مرزبندي ها و درخشش رپ خوان هاي خوب و منتشر شدن کارهاي مفهومي و حرفه اي در زمينه ي رپ، اين ذهنيت کم رنگ شد.
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
در ايران موسيقي رپ و به دنبال آن فرهنگ هيپ هاپ که جدا از هم نيستند بعد از فراز و نشيب هايي که داشته اند متاسفانه هنوز هم از ديدگاه مردم و حکومت نوعي موسيقي مبتذل و شيطان پرستانه تلقي ميشود که تفکر اشتباهي است. چه بسا با کمي تحقيق و گوش کردن به آهنگهاي بعضي از رپ خوان هاي خوب کشورمان ميتوانيم به اين قضيه پي ببريم که آنها خدا پرست و بسياري از آنها هم مسلمان و هم معتقد به دين اسلام نيز هستند و اين مغاير با ذهنيتي است حکومت و بعضي ها از رپ خوان هاي کشور دارند.همچنين موضوع بسياري از اين آهنگهاي رپ نيز مدح خداوند و ائمه است و نميتوان به اين اشخاص که از خداوند و ائمه معصوم ميخوانند لقب شيطان پرست را داد. جا دارد بعد از خواندن اين مطالب، بينش و نگرش اين افراد نسبت به هيپ هاپ و موسيقي رپ عوض بشود.
در ادامه ي مقاله چهار عنصر هيپ هاپ را به طور کلي و جداگانه توضيح ميدهم و در توضيحات هر عنصر، در مورد جايگاه آن عناصر در ايران نيز صحبت ميکنم .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Break Dancing frown بِرِک دَنسينگ :
برک دنس که به آن رقص شکسته نيز گفته ميشود جزو عناصر اصلي هيپ هاپ به حساب مي آيد. اين رقص شامل دو قسمت که يکي انجام حرکات قدرتي و نمايشي و آکروباتيک در کنار هم است و بعلاوه نوعي رقص مخصوص به خود نيز ميباشد
شايد در نگاه اول اين نوع رقص که در اکثر نقاط جهان به عنوان نوعي ورزش نيز شناخته ميشود داراي حرکات بسيار ساده اي باشد اما مدت زيادي زمان ميبرد تا شخص بتواند اين حرکات را با استفاده از نبوغ خود به مرحله ي نهايي برساند و آن چيزي را به شما نمايش دهد که شما ميبينيد. در اين ورزش يا رقص، در هم آميختن حرکات نمايشي با هم و همينطور ترکيب اين حرکات با نوعي رقص انجام ميپذيرد که نيازمند مهارت بالا و همينطور نبوغ شخص است
ورود هيپ هاپ در ايران در ابتدا با همين عنصر صورت پذيرفت و برک دنس در اوايل دهه ي 1360 به ايران راه پيدا کرد و کم کم در دهه ي 1380 جايگاه خود را در ايران پيدا کرد به گونه اي که تشکيل اولين اتحاديه اين ورزش به طور قانوني در ايران در همين دهه صورت گرفت. هم اکنون هم مسابقات اين ورزش يا رقص در ايران به صورت کاملاً قانوني برگذار ميشود و هر ساله نيز بر قهرمانان و علاقه مندان اين رشته ورزشي افزوده ميشود. البته بايد قبول کرد که قانوني شدن اين ورزش در ايران به محبوبيت و جذب هرچه بيشتر علاقه مندان به اين ورزش بسيار موثر بوده و ميتوان ادعا کرد که هم اکنون تنها عنصري که در ايران به صورت کاملاً قانوني فعاليت ميکند ” بِرِک دنسينگ ” است
از جمله شهرهايي در ايران که در اين ورزش از جايگاه مناسب و قوي برخوردار هستند ميتوان به تهران، شيراز، گيلان و ...غيره نام برد .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Graffiti (گرافيتي) :
واژه ي گرافيتي به معناي امروزي به نوعي نقاشي و تصوير سازي خياباني نسبت داده مي شود که هويتي خاص دارد
اين نوع نقاشي ميانه اي با موزه ها، جشنواره ها و حتي مراکز آکادميک ندارد. هنرمندانِ اين شيوه ي هنري معمولا به طور خودجوش و پنهاني فعاليت مي کنند آنها اثر خود را با نام مستعار امضا مي کنند و در اغلب موارد هويتشان همانند يک راز پوشيده مي ماند
هنرمند گرافيتي گرچه ساعت هاي کم رفت و آمد را براي اجراي اثر خود بر ديوارهاي شهر انتخاب مي کند اما به هر صورت فرصت اندک است و از اين رو بايد شيوه اي را براي نقاشي انتخاب کند که داراي سرعت عمل بالا باشد
گرافيتي در اوايل دهه ي 1960 در آمريکا براي اهداف سياسي و همچنين توسط گروه هاي تبه کار محله ها براي علامت گذاري قلمروي خود مورد استفاده قرا ميگرفت. گرافيتي همچنين به عنوان يک نماد بصري از موسيقي رپ نيز قلمداد ميشود
بنا بر ” آمرکن هريتيج ديکشنري ” لغت گرافيتي از واژه ي ” گرافيو ” مشتق شده است که به معني اثر گذاري سريع است و ممکن است اصل اين واژه به ” گرافاير (نوشتن با قلم فلزي) ” در لاتين عاميانه باز گردد
اينکار تقريبا در همه جاي دنيا با منع قانوني مواجه است ولي در بعضي مواقع خود دولت با گرافيتي کاران وارد معامله ميشود براي بعضي پروژه هاي زيبا سازي تحت نظر خود دولت …
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
DJing (Disk Jockeying) (دي-جِي اينگ ) :
يک دستگاه دي-جي از دو صفحه گردان تشکيل شده است و همچنين به دستگاه دي-جي يک بلندگو و يک تقويت کننده و ساير وسائل مربوط به موسيقي نيز وصل ميشود.
به شخصي دي-جي ميگويند که از دو صفحه گردان به صورت همزمان استفاده ميکند و کار يک دي-جي در واقع پخش کردن چندين آهنگ پشت سر هم است به گونه اي که قطعات موسيقي را طوري پشت سر هم پخش کند که شنونده متوجه عوض شدن آنها نشود و همچنين يکي ديگر از کارهاي يک دي-جي ايجاد اسکرچ يا به قولي خراشيدن روي آهنگ است
البته بايد در نظر داشت که يک دي-جي کارش با يک توليد کننده در موسيقي متفاوت است
نوعي ديگر از دي-جي ها بعد از درخشش عنصر ” دي-جي اينگ ” پديدار شدند که به ” ميکس تِيپ دي-جي ها ” معروف بودند و کار آنها درست کردن آهنگهايي از خوانندگان مختلف و گاهاً با ريتم هايي متفاوت بود.
در اوايل سال هاي هيپ هاپ، دي-جي ها براي خودشان ستارگان بي چون و چرايي بودند اما در سال 1978 ميلادي با درخشش قدرتمند عنصر ” اِم سي اينگ ” و رپ کن ها در هيپ هاپ اين جايگاه کمرنگ تر شد .
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
Mcing (اِم سي اينگ) :
اِم سي اينگ يا همان رپ خواندن که در اصطلاح عاميانه به آن ” رپ کردن ” نيز گفته ميشود يکي از عنصر هاي مهم هيپ هاپ به شمار ميرود و جايگاه مهمي نيز در پيشرفت و جهاني شدن فرهنگ هيپ هاپ داشته و دارد. در واقع رپ خواندن شامل استفاده از لفظي قوي در بيان کلمات پشت سر هم و رعايت تکنيک هاي موسيقي رپ بهمراه ريتم يک ساز است و معمولا از زبان محاوره و کوچه خياباني در آن استفاده ميشود.
اِم سي اينگ در واقع خود به قسمت هايي از جمله: محتوا، فِلو، وزن وغيره تقسيم ميشود
رپ کردن يا رپ خواندن نياز به تکنيک هاي متفاوتي دارد که يک رپ خوان خوب بايد همه ي تکنيک ها را در خود داشته باشد تا بتواند بر مخاطب تاثير بگذارد. صرفاً ممکن است کسي در فرهنگ هيپ هاپ باشد و يک يا چند عنصر را دنبال کند ولي فاقد تکنيک هاي رپ خواني باشد
در موسيقي رپ از تکنيک هاي متفاوتي استفاده ميشود که به مهمترين آنها اشاره ميکنيم:
1- قافيه بندي (قسمت تکرار شونده از کلمه هايي است که در شعر تکرار ميشوند به شرطي که کُل کلمه تکرار نشود)
2- تجانس آوايي (آغاز چند کلمه پشت سر هم با يک حرف که از نظر صوت يکي باشند)
3- همگوني مصوّت ها (آنجا که بين مصوّتها و نه بين صامتهايِ دنبالِ آنها تشابهي از حيث صوت وجود دارد)
اشعار رپ داراي موضوعاتي از قبيل: عشقي – ضد عشقي – شاخ بازي (کل کل) و اجتماعي هستند و گاهاً ترکيبي از اين موضوعات هستند که در قالب شعرها گنجانده ميشوند و درون مايه ي آهنگ ها را تشکيل ميدهند . …
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
خسته نباشي!
با “انتقاد مفيد” نکته هاي منفي رو بگيد ، واقعا نظر خودتون رو اعلام کنيد.
(http://rza-goodmusic.rozblog.com)
آشنايي با هيپ هاپ و جايگاه آن در ايران